دانستنی هایی درباره ی سه سال اول زندگی کودک

می دانیم که کودکان همانقدر که به عشق و محبت نیاز دارند ، به پیروی از قوانین هم نیازمندند . اما آنچه والدین باید در نظر داشته باشند این است که چه انتظاراتی از فرزند خود داشته باشند که با دوره سنی او متناسب باشد . اگر توقع و انتظارات والدین بیش از حد باشد ، سرخوردگی فرزند و آنها را در پی خواهد داشت و زمانی که توقع و انتظارات کمی داشته باشند ، بی توجهی به کودک و بی قید و بند بودن او را سبب خواهند شد . برای آنکه بدانیم چه انتظاراتی از کودک داشته باشیم بهتر است که با توانایی های هر دوره ی سنی آشنا شویم .

به فرزندمان اجازه دهیم که در مسیر طبیعی تکامل خود قدم بردارد .

درباره سال اول زندگی کودک سخن زیادی برای گفتن نداریم . خوشبختانه والدین امروزی ، زیاد کودکان خود را تحت فشار قرار نمی دهند و او را پیش از کسب آمادگی کامل ، وادار به راه رفتن نمی کنند. همه ی کارشناسان کودک به والدین این توصیه را دارند: بهترین کار برای کمک به تکامل جسمی و روحی کودک این است که او را آزاد بگذارید تا در مسیر تکاملی خاص خود قدم بردارد و به پیش برود. به طور مثال به او فرصت بیشتری بدهید تا برای راه رفتن بر روی زمین از دست و پاهای خود استفاده کند . سعی نکنید که خیلی زود کودک خود را از شیر بگیرید یا دستشویی رفتن را به او بیاموزید . 

در سال دوم زندگی
، بهتر است که کودک را تحت فشار قرار ندهیم . سعی نکنیم که خیلی زود او را از شیر خوردن محروم سازیم. کودکی که زودتر از موقع ، شیر خورد ن ( مکیدن سینه مادر یا سر شیشه ) را کنار بگذارد ، خیلی زود به مکیدن انگشت شست رو می آورد ؛ زیرا او نتوانسته نیاز روحی خود را تأمین نماید و هیچ راهی برای بیان آن نمی شناسد. آموختن نحوه استفاده از دستشویی و از کهنه گرفتن کودک نیز زمانی باید صورت بگیرد که او آمادگی لازم را داشته باشد. اگر زودتر از موقع به او فشار بیاوریم و او را مجبور کنیم ، او گیج خواهد شد . درست مثل زمانی که هنوز نمی تواند راه برود ولی ما به او اصرار می کنیم که راه برود و حتی در بعضی از موارد خشمگین می شویم و با او به تندی رفتار می کنیم . پس چه زمانی آموزش کودک را شروع کنیم ؟

پاسخ این سؤال بسیار ساده است : زمانی که کودک آماده باشد . او مهارت های دیگر مانند نوشیدن با لیوان ، غذا خوردن با قاشق و چنگال و لباس پوشیدن را نیز زمانی می تواند فرا بگیرد که آمادگی فراگیری آنها را داشته باشد. البته فراموش نکنید که آماده شدن و اظهار تمایل کودک به تدریج ، صورت می گیرد .

کج خلقی ها و بد رفتاری های کودک موقتی است . آنها را طبیعی تلقی کنیم .
وقتی که کودک 5/2 تا 3 ساله نمی گذارد که شما ژاکت را بر تن او بپوشانید و بدرفتاری می کند ، ناراحت نشوید ؛ این رفتار طبیعی است . تقریباً همه ی کودکان در این دوره ی سنی به همین شکل رفتار می کنند ؛ زیرا احساس می کنند که فرد کامل ، مستقل و بسیار مهمی هستند .
برای همین یک کودک 5/2 تا 3 ساله می خواهد در لباس پوشیدن خود نقش داشته باشد و از این که مثل یک نوزاد ، لباس بر تن او کنید ناراحت خواهد شد . او ترجیح می دهد کــه " مادر" همراه و دستیار او باشد .

نکته مهم دیگر این است که در این دوره سنی ، کودک مفهوم زمان را به خوبی درک نمی کند . او نمی داند " عجله داشتن " یعنـی چه و توضیحات ما برای شرح آن نیز فایده ای نخواهد داشت . اگر نیازهای کودک را بشناسیم ؛ به او فرصت دهیم تا بعضی از کارهای خود را انجام دهد ، و زمانی که کار را به پایان می رساند او را کمک کنیم ، کودک را در مسیر مطلوب و مورد علاقه اش قرار داده ایم . به تدریج که او مسئولیت پذیرمی شود ، بد خلقی را کنار خواهد گذاشت و تحریک پذیر نخواهد بود . به خاطر داشته باشیم که اگر مقاومت و لجبازی های کودک ادامه یابد ، در موارد دیگر هم بروز خواهد کرد . به طور مثال ، ابتدا از پوشیدن لباس خودداری می کند ، سپس غذا نمی خورد ، و در مرحله بعدی نمی خوابد و ... . معمولاً کودکان در مواردی مقاومت و لجبازی می کنند که از سوی والدین فشار بیشتری وجود داشته باشد . هر گاه با مقاومت کودکان رو به رو شدیم بهتر است که رفتار خود را ارزیابی کرده و خود را به جای فرزندمان بگذاریم . اگر کمی انعطاف پذیرتر باشیم ؛ حتما نگرش و رفتار ما تغییر خواهد کرد .

بدون خشونت به بیان قوانین مورد نظر خود بپردازید :
در سرتاسر این دوره ( کودکی ) ، برای شناختن کودک خود ، حساسیت داشتن نسبت به او و صبر و شکیبایی ورزیدن در برابر کارهای او نیاز به فرصت کافی خواهیم داشت . به طور مثال ، اگر کودک صورت خود را می شوید و آب را به اطراف می پاشد ، بهتر است که او را تشویق کنیم . اگر او به احساس رضایتمندی و درک شما از خود پی ببرد ، با کمال میل با شما همکاری خواهد کرد . قاطعیت داشتن بدون عصبانیت ، از طرف بسیاری از کودکان پذیرفته شده است . به همین دلیل آنها قوانین تغییر ناپذیر کودکستان را می پذیرند .
بی صبری و ناشکیبایی و خشونت از جمله عواملی است که سبب می شوند کودکان به خوبی منظور والدین را درک نکنند و به لجبازی و مقاومت کردن بپردازند .